Diabetes is een chronische aandoening waarbij het lichaam problemen heeft met de regulatie van de bloedsuikerspiegel. Er bestaan verschillende types diabetes, elk met hun eigen oorzaken en behandelingsmethoden.
Type 1 diabetes ontstaat wanneer het immuunsysteem de insulineproducerende cellen in de alvleesklier aanvalt. Dit type komt meestal voor op jonge leeftijd en vereist levenslange insulinetherapie. Type 2 diabetes ontwikkelt zich geleidelijk en komt voor wanneer het lichaam resistent wordt voor insuline of onvoldoende insuline produceert. Zwangerschapsdiabetes kan optreden tijdens de zwangerschap en verdwijnt meestal na de bevalling.
Veelvoorkomende symptomen zijn overmatige dorst, frequent urineren, vermoeidheid, wazig zien en onverklaarbaar gewichtsverlies. Risicofactoren omvatten erfelijkheid, overgewicht, gebrek aan lichaamsbeweging en leeftijd boven de 45 jaar.
In België heeft ongeveer 5,4% van de volwassen bevolking diabetes, wat neerkomt op meer dan 600.000 mensen. Vroege diagnose en adequate behandeling zijn essentieel om ernstige complicaties zoals hart- en vaatziekten, nierziekte en zenuwschade te voorkomen.
Type 1 diabetes vereist altijd insulinetherapie omdat de alvleesklier geen insuline meer produceert. Insuline is letterlijk levensreddend voor mensen met type 1 diabetes en moet dagelijks toegediend worden om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden.
Moderne insulinetoediening gebeurt voornamelijk via insulinepennen, die gebruiksvriendelijk en discreet zijn. Traditionele spuiten blijven beschikbaar voor specifieke situaties. Voor intensieve behandeling kunnen insulinepompen continue insulinetoediening bieden, wat vooral nuttig is bij kinderen en volwassenen met wisselende bloedsuikerspiegels.
De dosering en timing van insuline-injecties worden individueel bepaald op basis van bloedsuikermetingen, maaltijdpatronen en lichaamsbeweging. Regelmatige controle en aanpassing door een diabetesteam zijn essentieel voor optimale behandeling.
Type 2 diabetes wordt voornamelijk behandeld met orale antidiabetica als eerstelijnsbehandeling. Deze medicijnen helpen de bloedsuikerspiegel onder controle te houden door verschillende mechanismen.
Metformine, verkrijgbaar onder merknamen zoals Glucophage en Metformax, is vaak het eerste medicijn dat wordt voorgeschreven. Het werkt door de glucoseproductie in de lever te verminderen en de insulinegevoeligheid te verbeteren. Metformine heeft als voordeel dat het geen gewichtstoename veroorzaakt en het risico op hypoglykemie laag is.
Wanneer metformine alleen onvoldoende effect heeft, zijn er verschillende aanvullende opties beschikbaar:
In België zijn verschillende combinatietherapieën beschikbaar die meerdere werkingsmechanismen combineren voor optimale bloedsuikercontrole.
Regelmatige bloedsuikermeting is essentieel voor een goede diabetesbehandeling. Het stelt patiënten in staat hun glucosewaarden te monitoren en behandelingen aan te passen.
Er zijn verschillende betrouwbare glucosemeters beschikbaar in Belgische apotheken:
Continue glucosemonitoring (CGM) systemen bieden real-time inzicht in glucosetrends zonder dagelijkse prikken. Deze moderne technologie wordt steeds toegankelijker voor diabetespatiënten in België.
Voor optimaal gebruik zijn teststrips en lancetten noodzakelijk. Regelmatig onderhoud en kalibratie van meetapparatuur zorgen voor accurate resultaten. Uw apotheker kan advies geven over het juiste gebruik en onderhoud van uw glucosemeter.
Een uitgebalanceerd dieet vormt de hoeksteen van diabeteszorg. Naast een gezonde voeding kunnen specifieke voedingssupplementen helpen bij het stabiliseren van de bloedsuikerspiegel. In België zijn verschillende diabetesvriendelijke producten verkrijbaar die speciaal ontwikkeld zijn om de dagelijkse voedingsbehoefte van diabetici te ondersteunen.
Omega-3 vetzuren spelen een belangrijke rol bij het verminderen van ontstekingen en kunnen bijdragen aan een betere insulinegevoeligheid. Deze supplementen helpen ook bij het beschermen van het cardiovasculaire systeem, wat vooral belangrijk is voor diabetici die een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten.
Chroom is een essentieel sporenelement dat de werking van insuline kan verbeteren. Andere belangrijke mineralen voor diabetici zijn magnesium, zink en vanadium. Deze mineralen ondersteunen het glucosemetabolisme en kunnen helpen bij het handhaven van stabiele bloedsuikerwaarden.
Diabetici hebben extra aandacht nodig voor hun voeten vanwege verminderde gevoeligheid en tragere wondgenezing. Speciale voetcrèmes, antimycotische preparaten en zachte voetvijlen zijn essentieel voor het voorkomen van complicaties. Regelmatige inspectie en zorgvuldige verzorging kunnen ernstige problemen voorkomen.
Diabetes kan leiden tot droge, gevoelige huid die vatbaarder is voor infecties. Speciale hydraterende crèmes en lotions voor diabetici bevatten ingrediënten die de huidbarrière versterken en de natuurlijke vochtbalans herstellen zonder irritatie te veroorzaken.
Fysieke activiteit is cruciaal voor diabetesbeheer, maar vereist zorgvuldige planning van voeding en hydratatie. Suikervrije sportdranken en energierepen met een lage glycemische index helpen diabetici om actief te blijven zonder ongewenste bloedsuikerschommelingen.
Speciaal ontworpen sokken en schoenen voor diabetici bieden extra bescherming en comfort. Deze producten hebben naadloze constructies, extra padding en materialen die vocht afvoeren om het risico op blaren en drukplekken te minimaliseren.
ACE-remmers zijn medicijnen die vaak voorgeschreven worden aan diabetici om het cardiovasculaire systeem te beschermen. Deze medicatie helpt bij het verlagen van de bloeddruk en beschermt de nieren tegen diabetische schade. In België zijn verschillende ACE-remmers beschikbaar op voorschrift.
Statines worden frequent voorgeschreven aan diabetici om het cholesterolgehalte te verlagen en het risico op hart- en vaatziekten te verminderen. Deze medicijnen zijn een belangrijk onderdeel van de preventieve zorg voor diabetici met een verhoogd cardiovasculair risico.
Dagelijkse voetinspectie is essentieel voor diabetici. Let op veranderingen in kleur, temperatuur, zwelling of wonden. Bij het ontdekken van problemen is snelle actie vereist. Wondverzorgingsproducten speciaal voor diabetici helpen bij het voorkomen van infecties en bevorderen de genezing.
Diabetes kan leiden tot verschillende oogaandoeningen, waaronder diabetische retinopathie. Regelmatige oogcontroles door een oogarts zijn cruciaal voor vroege detectie en behandeling. In België wordt aanbevolen om jaarlijks een oogonderzoek te laten doen.
Diabetici hebben een verhoogd risico op infecties en complicaties. Belangrijke vaccinaties omvatten:
Het herkennen en behandelen van lage en hoge bloedsuiker is levensreddend. Bij hypoglykemie helpen snelwerkende koolhydraten zoals glucose tabletten of gel. Bij hyperglykemie is het belangrijk om voldoende water te drinken en de bloedsuiker frequent te controleren. Zorg altijd voor een noodkit met glucose en instructies.
Neem onmiddellijk contact op met uw zorgverlener bij aanhoudend hoge of lage bloedsuikerwaarden, tekenen van infectie, voetproblemen, plotselinge veranderingen in het gezichtsvermogen, of wanneer u zich ongewoon ziek voelt. In België kunt u altijd terecht bij uw huisarts, diabetesverpleegkundige of het ziekenhuis voor spoedeisende gevallen.
